Natuurlijk dweepte ik met Six Feet Under, de legendarische tv-serie over uitvaartfamilie ‘De Fishers’. Maar de documentaire-reeks The Casketeers, te zien op Netflix, is van overtreffende waarde.
In The Casketeers spelen, anders dan in SFU, geen acteurs. De hoofdpersonen – Francis Tipene en zijn vrouw Kaiora – zijn daadwerkelijk uitvaartondernemers, in Auckland, Nieuw Zeeland. Over hun bedrijf zijn op Netflix inmiddels twee series te zien, met in totaal 14 afleveringen. De derde serie is al wel gemaakt, maar nog niet bij ons te zien.
Francis is een wat neurotische, maar ook over-empathische man, die op zijn 21e vanuit een noordelijk deel van Nieuw-Zeeland naar Auckland vertrok om zijn doel te realiseren: een uitvaartbedrijf beginnen, samen met zijn vrouw. Zijn vrouw Kaiora is van een wat zakelijker slag, maar met een groot hart: vooral als het de tics van haar man betreft. In de twee series zijn ze inmiddels midden dertig, en vormen ze een gezin met vijf jonge jongens. Het stel is inmiddels wereldberoemd in eigen land, zoals te lezen is in dit verhaal uit The Guardian.
Afwisseling
Het dagelijkse reilen en zeilen van het uitvaartbedrijf is verhaallijn één. De relaties tussen Francis en Kaiora, maar ook tussen Francis en andere uitvaartmedewerkers van zijn bedrijf, vormen een niet minder belangrijke verhaallijn twee. In de afwisseling daarvan schuilt de intense schoonheid van de serie. De alledaagse ergernissen tussen collega’s (ook, of misschien vooral als zij man en vrouw zijn van elkaar) compenseren de zwaarte van de uitvaarten die het bedrijf in iedere aflevering moet organiseren. Tegelijkertijd geven ze een realistische diepgang aan de serie. Uitvaartondernemers zijn net mensen, leren we hier, en dat is helaas een noodzakelijk boodschap die nog verspreid moet worden in een land waarin de bevolking uitvaartondernemers vooral als harteloze lijkenpikkers ziet.
De familie Tipene rekent daarmee af. Zo begaan ze zijn met iedere groep nabestaanden zijn, zo intens ze meezingen tijdens uitvaartdiensten, zo liefdevol ze tegen lijken praten en er zorg voor dragen… Het zijn eerder ongezonde softies dan harde bikkels.
Barrel
Ronduit hilarisch zijn de ‘huis-, tuin- en keukenruzietjes’ tussen Francis en Kaiora. Over de aanschaf van auto’s bij voorbeeld. Deze ruzietjes kunnen vooral perfect uitgewerkt worden door de bijzondere formule van de serie: de kijker ziet iets gebeuren – Francis die naar een barrel van een bus gaat kijken, met slechts één doel: hij wil ‘m kopen – en daar volgen flarden uit interviews met Francis en Kaiora op waarin ze die actie becommentariëren. Deze structuur is van grote meerwaarde voor de serie.
Haka’s
Opvallend onderdeel van veel van de uitvaarten in The Casketeers zijn de haka’s die nabestaanden opvoeren. Een haka is een ceremoniële dans voor Maori’s, waarin de deelnemers hun liefde, pijn en verdriet rondom het verlies uitschreeuwen en uitdragen, en tegelijkertijd de voorvaderen van de overledene of de goden aanroepen. Zeer indrukwekkend, en ook wat jaloersmakend in mijn ogen. Want de fysieke beleving van verdriet is bij uitvaarten in Nederland zo not done, ik mis dat.
Net zo opvallend, maar voor mij van tegenovergestelde waarde, is het hoge kitsch gehalte van allerlei accessoires in het interieur van Tipene’s uitvaartbedrijf. De nepbloemen, de glimmende spiegels…. Af en toe sprong het glazuur van mijn tanden bij het zien van de zoveelste horen-zien-en-zwijgen-engeltjes. Voeg hier de gedrevenheid van Francis aan toe om ieder blaadje op het parkeerterrein van zijn bedrijf met een bladblazer te lijf te gaan, en u snapt: het had van mij wel wat minder clean en onnatuurlijk gemogen.
Maar ondanks dat, resteert slechts één advies: gaat kijken.
N.B. – Donatiemogelijkheid
Als journalist schrijf ik over palliatieve zorg, hospicezorg en uitvaartzorg voor diverse opdrachtgevers. Maar soms zijn er ook verhalen die het verdienen geschreven te worden zonder dat daar een opdrachtgever voor te vinden is. Die publiceer ik gratis op deze website of op de website palliatievezorg.nl. Mocht je dat waarderen, of mocht je onafhankelijke journalistiek in de palliatieve zorg sowieso waarderen, overweeg dan een donatie. Je kunt zelf een bedrag invullen. Alvast dank.